Arkadiusz Mularczyk, wiceminister spraw zagranicznych Polski, zakończył swoją 2-dniową wizytę w Londynie. Na zakończenie swojego pobytu wziął udział w spotkaniu celebrującym brytyjsko-polską przyjaźń i współpracę w Central Hall Westminster.
Spotkanie dotyczyło polsko-brytyjskich stosunków dwustronnych oraz kwestii reparacji wojennych wobec Niemiec. Polska w zeszłym roku formalnie zażądała odszkodowania w wysokości 1,3 biliona euro.
Spotkanie otworzył Ambasador RP w Wielkiej Brytanii Piotr Wilczek, który powiedział: „Dziś przypominamy o głębokich więzach łączących Polskę i Wielką Brytanię, więzach ukształtowanych przez wspólną historię, wzajemny szacunek i współpracę (…) Kilka dni temu obchodziliśmy 84. rocznicę rozpoczęcia II wojny światowej. Jak wiadomo, Polska poniosła ogromne straty podczas tego konfliktu. Nasza populacja została zdziesiątkowana, infrastruktura spustoszona, a gospodarka legła w gruzach. Jednak pomimo tych oszałamiających strat, nie otrzymaliśmy żadnego zadośćuczynienia po wojnie. Chociaż w umowie poczdamskiej uznano zobowiązania wobec Polski, decyzja o przekazaniu ich za pośrednictwem Związku Radzieckiego, który miał na nas dominujący wpływ, była rażąco niesprawiedliwa. W konsekwencji mój kraj nigdy nie otrzymał należnej mu rekompensaty. Żelazna kurtyna nie tylko fizycznie oddzieliła narody, ale także stłumiła nasz głos, odmawiając Polsce prawa do samostanowienia i sprawiedliwych negocjacji. Polski rząd chce naprawić tę historyczną niesprawiedliwość. Podwajamy nasze wysiłki na platformach międzynarodowych i intensyfikujemy dwustronne zaangażowanie. Nasz cel jest jasny: naświetlić trudną sytuację Polski i zebrać niezbędne wsparcie dla sprawy nierozwiązanych odszkodowań wojennych”.
Następnie głos zabrał Aleks Szczerbiak, profesor polityki i współczesnych studiów europejskich na Uniwersytecie w Sussex. Szczerbiak powiedział: „W Wielkiej Brytanii jest minimalna wiedza o tym, jak wiele Polacy wycierpieli podczas II wojny światowej i jak bardzo Polacy przyczynili się do zwycięstwa aliantów. Komunistyczny rząd w Polsce nie zrobił nic lub bardzo niewiele, aby to promować. Z drugiej strony Niemcy odniosły ogromny sukces w promowaniu swojej narracji o II wojnie światowej, podnosząc rangę antynazistowskiej opozycji i ruchu oporu. Moi znajomi wiedzą, kim był Schindler, ale nikt nie zna Ireny Sendlerowej. Kwestia reparacji ma wiele wymiarów; jest to sprawa moralna i prawna”.
Po wystąpieniu profesora Szczerbiaka głos zabrał minister Mularczyk, który powiedział: „Przemawiam w czasie, który może być momentem, w którym stosunki angielsko-polskie są najsilniejsze. Stosunki dwustronne między Wielką Brytanią a Polską stały się znacznie bliższe dzięki rosnącym obszarom współpracy w wielu dziedzinach, między innymi w obronności, bezpieczeństwie, medycynie i opiece zdrowotnej, badaniach i rozwoju oraz nowych technologiach. Z niecierpliwością czekamy na zwiększenie i poprawę naszych polsko-brytyjskich relacji w tych i innych obszarach. Zacieśniają się również więzi społeczne między Polską a Wielką Brytanią. Polacy stanowią obecnie największą nie-brytyjską grupę w Wielkiej Brytanii i odgrywają aktywną rolę w przyczynianiu się do rozwoju gospodarki”.
Szef polskiej dyplomacji wspomniał o polskich roszczeniach dotyczących reparacji od Niemiec i dodał, że Polska nigdy nie otrzymała odszkodowania za straty poniesione podczas II wojny światowej. „Polska i Niemcy nigdy nie podpisały umowy ani traktatu pokojowego w sprawie II wojny światowej (…) Polska wzywa Niemcy do stołu negocjacyjnego. Dlatego Polska szuka międzynarodowego wsparcia. Mam nadzieję, że Wielka Brytania poprze koncepcję, aby Niemcy przystąpiły do negocjacji z Polską” – podkreślił Mularczyk.
Na zakończenie oficjalnej części spotkania odbyła się projekcja filmu ukazującego powojenną Warszawę. 6-minutowy film 3D „Miasto ruin”, przygotowany przez Muzeum Powstania Warszawskiego, ukazuje grozę i skalę niepowetowanych zniszczeń stolicy po II wojnie światowej. Film jest cyfrową symulacją przelotu samolotu Liberator nad zniszczoną Warszawą w 1945 roku. Minister Mularczyk skomentował: „Pamiętajcie, że za każdym zniszczonym budynkiem, który widzicie, stała rodzina, firma, społeczność, której historia mogła nie zostać opowiedziana”.
Cały film można obejrzeć tutaj.
W spotkaniu wzięło udział wielu znamienitych gości, którzy po części oficjalnej dołączyli do części bankietowej i networkingowej wieczoru, dyskutując o polsko-brytyjskich relacjach dwustronnych.
Minął dokładnie rok, odkąd Polska przedstawiła niemieckiemu sąsiadowi rachunek za reparacje wojenne. Przez ostatnie 12 miesięcy polski rząd naciskał na Niemcy w sprawie uzyskania reparacji wojennych za szkody wyrządzone Polsce przez III Rzeszę podczas II wojny światowej.
1 września 2022 r. opublikowany został „Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej 1939-1945”. Został on przygotowany przez Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone podczas II Wojny Światowej, pod przewodnictwem posła PiS Arkadiusza Mularczyka. Do powstania tego obszernego dokumentu przyczyniła się grupa 30 naukowców, w tym historyków, ekonomistów, rzeczoznawców majątkowych i recenzentów. Skrócona wersja Raportu Wojennego w języku polskim dostępna jest tutaj.
Minister Mularczyk odwiedził Londyn trzy miesiące temu, aby zaprezentować Raport o reparacjach wojennych dla Polski. Oprócz licznych spotkań z ministrami, posłami, brytyjskimi lordami, przedstawicielami polskich i brytyjskich władz dyplomatycznych oraz Polonią, miał okazję przekazać kopię Raportu w języku angielskim do Biblioteki Izby Gmin. Każdy poseł może teraz zapoznać się ze skalą polskich strat wojennych.
Maria Byczynski
Zdjęcia: British Poles