Symon Petlura: lider wolnej Ukrainy i sojusznik Polski w walce z Imperium Zła – VIDEO

13 listopada, 2022

Nic tak nie scala Polaków i Ukraińców jak bój przeciwko imperialnym zapędom ich wschodniego sąsiada, Rosji. To właśnie w walce z nią oba narody połączyły siły po zakończeniu I wojny światowej.

Wódz naddnieprzańskich niepodległościowców Symon Petlura znajdował się na przełomie 1919 i 1920 roku w krytycznej sytuacji. Musiał zarówno mierzyć się z siłami białej Rosji Denikina, jak i z czerwonoarmistami Trockiego. Piłsudski snuł plany stworzenia federacji razem z Litwą, Białorusią i Ukrainą, jako nowy czynnik równowagi geopolitycznej na wschodzie Europy. 

W tym układzie Ukraina miała być państwem suwerennym. Warszawa zapewniała, że obecność wojsk polskich na terenach ukraińskich będzie miała charakter tymczasowy. Przywódcą nowo powstałego państwa miał zostać Przewodniczący Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL) oraz wódz naczelny wojsk tego państwa Symon Petlura. Propozycja Piłsudskiego nie została jednak przyjęta z wielkim entuzjazmem przez społeczeństwo ukraińskie. 

Należy podkreślić, że Polacy i Ukraińcy toczyli zażarty bój o Lwów i Galicję Wschodnią. Zachodnioukraińska Republika Ludowa miała praktyczną szansę przetrwania wyłącznie w wypadku utrzymania się URL Petlury. Dla niej śmiertelnym zagrożeniem była Rosja, w szczególności czerwona. 

W nocy z 21 na 22 kwietnia 1920 roku została podpisana w Warszawie umowa o współpracy pomiędzy Polską a Ukrainą. Marszałek Józef Piłsudski i Ataman Symon Petlura postanowili współpracować w celu wyparcia nawały bolszewickiej. 

URL uzyskała w umowie uznanie swej niepodległości, a także obietnicę przekazania jej wszystkich terytoriów do granicy z 1772 roku, “które Polska już posiada lub odzyska od Rosji drogą orężną, lub dyplomatyczną”. Wojsko polskie i siły zbrojne URL miały działać w zaplanowanej akcji na terenie prawobrzeżnej Ukrainy jako armie sprzymierzone pod polskim naczelnym dowództwem. 

Pomimo trudności z doposażeniem własnych szeregów, Polska przekazała Ukrainie kilkadziesiąt tysięcy sztuk broni, setki tysięcy sztuk amunicji, ciężki sprzęt i mundury. 4 maja 1920 roku połączone armie triumfalnie wkroczyły do Kijowa.

W następnych tygodniach Petlura nie zdołał niestety zgromadzić wokół hasła niepodległej, antysowieckiej Ukrainy wystarczającego poparcia społecznego ani zorganizować ukraińskiej armii. W lipcu kontratak czerwonoarmistów na zachód był już tak potężny, że już tylko cud (nad Wisłą) mógł go zatrzymać. 

Ostatecznie Polsce udało się obronić swą świeżo odzyskaną niepodległość przed bolszewikami, w przeciwieństwie do Ukrainy. Kolejne szturmy Armii Czerwonej doprowadziły do utraty jej suwerenności. W rezultacie Symon Petlura został zmuszony do emigracji, najpierw do Polski, potem do Zachodniej Europy. 

Zaledwie kilka dni po Przewrocie majowym Petlura został zamordowany w Paryżu przez bolszewickiego agenta. Morderca jako motyw zabójstwa powołał się na chęć zemsty za pogromy, jakie miały dotknąć jego bliskich na Ukrainie pod rządami Dyrektoriatu. Jednak można rozważać także hipotezę chęci zabicia w zarodku ewentualnych planów wznowienia sojuszu między Warszawą a Kijowem. 

W każdym razie Symon Petlura do dziś pozostaje symbolem sojuszu obu narodów w obliczu agresywnej polityki Moskwy. Marzył o wolnym, suwerennym i niepodległym państwie. Dziś Ukraińcy — znacząco wspierani przez Polskę — znowu umierają za te wartości. Petlura spogląda na nich z nadzieją na urzeczywistnienie tego upragnionego ideału. 

Image: IPN

Author: Sébastien Meuwissen

Projekt promujący Dobrego Mahradżę dofinansowano ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego.

 

 

Socials:

Najnowsze NAJNOWSZE


Kursy walut

PLN/GBP:
GBP/PLN:
GBP/EUR: