Słynny nocny Dywizjon 307 stacjonował dwa lata w bazie RAF Exeter, która obecnie służy jako lotnisko Exeter. Polscy piloci z wielkim poświęceniem wykonali łącznie 3879 lotów bojowych i strącili 4 niemieckie bombowce w czasie bombardowań brytyjskich miast w maju 1942 roku.
15 listopada polscy lotnicy z 307 Dywizjonu zostali uhonorowani podczas corocznej ceremonii odbywającej się w mieście Exeter jako wyraz przyjaźni i uznania.
Charakterystycznym elementem wydarzenia jest podniesienie flagi Polski na dachu Guildhall, aby powiewała nad miastem, tak jak miało to miejsce 78 lat temu, kiedy Rowland Glave-Saunders, ówczesny burmistrz miasta, powiedział: „Ludzie z tej polskiej eskadry byli naszymi aniołami stróżami przez ponad dwa lata. (…) Będziemy z dumą prezentować tę flagę na naszym ratuszu, przypominając przyszłym pokoleniom co zrobiła dla nas Polska i kogo podarowała nam w tych najczarniejszych godzinach przez jakie przechodził nasz kraj”.
307 Dywizjon był znany w Exeter jako „Anioły Stróże”, a w polskich siłach w Wielkiej Brytanii jako „Lwowskie Puchacze”.
„Puchacze uratowały nasze miasto, a budynki takie jak Guildhall nie istniałyby bez wysiłków tych lotników” – powiedział burmistrz Exeter, radny Kevin Mitchell.
„Jesteśmy dozgonnie wdzięczni za wszystko, co dla nas zrobili” – dodał burmistrz.
Oryginalna flaga, podarowana miastu przez dowódcę eskadry Jana Michałowskiego 15 listopada 1942 r., była przechowywana w Guildhall, ale jakiś czas temu zaginęła. Jak powiedział portalowi British Poles Michael Parrott, brytyjski historyk zamieszkały od dzieciństwa w Exeter: “Zainteresowałem się Dywizjonem 307 i zasługami polskich lotników dla mojego miasta w 2012 roku. Stara polska flaga, ofiarowana burmistrzowi przez dowódcę dywizjonu Jana Michałowskiego, która została wciągnięta na maszt Urzędu Miasta w 1942 roku zaginęła, ale została zakupiona nowa i poświęcona”. Dzięki Michaelowi tradycja podnoszenia polskiej flagi odżyła w 2012 roku. Od tej pory taka uroczystość ma miejsce corocznie 15 listopada, dokładnie tak jak wydarzyło się to w 1942 roku, gdy polscy piloci uratowali miasto. Dzień ten został oficjalnie ustanowiony w Exeter jako “Dzień Dywizjonu 307”.
Dywizjon został założony 24 sierpnia 1940 roku w Blackpool w odpowiedzi na stały wzrost liczby nocnych nalotów bombowych Luftwaffe na to historycznie i kulturowo ważne brytyjskie miasta. Był to pierwszy niebrytyjski, wyposażony w radar, nocny dywizjon RAF-u, a jego wybrane logo przedstawiające puchacza, nocnego drapieżnika o charakterystycznych dużych zielonych oczach, dumnie zdobiło kadłub samolotu. Poniżej symbolu namalowany był numer 307.
Początkowo dywizjon podlegał dowództwu polsko-brytyjskiemu. W czasie wojny służyło w nim ponad 1400 członków. W kwietniu 1941 r. dywizjon został przeniesiony do Exeter, które notabene dzieliło z polskim Lwowem dewizę „Semper Fidelis”.
“Był to jedyny polski dywizjon nocny. W nocy z 3 na 4 maja 1942 r. Niemcy skierowali grupę 40 bombowców do zniszczenia pozornie bezbronnego miasta. Tak się jednak nie stało, ponieważ miasto było strzeżone przez polskich lotników z 307 Dywizjonu, którzy w nocnej bitwie zniszczyli cztery samoloty wroga,” powiedział portalowi British Poles Andrzej Michalski, członek „307 Squadron Project”, który organizuje uroczystości.
Dywizjon działał aż do początku stycznia 1947 roku, wykonując w sumie 3879 lotów bojowych. Niestety, działania wojenne przypłaciło życiem 28 pilotów i 26 strzelców pokładowych i nawigatorów.
Warto pamiętać, że dla polskich lotników Wielka Brytania była wyspą ostatniej i jedynej nadziei, ostatnim polem bitwy wiary, honoru i zwycięstwa. W każdej bitwie u boku brytyjskich pilotów RAF wykazywali się ogromną odwagą, często udowadniając wzorowe wyszkolenie, wytrwałość i determinację. Wygrywali nie tylko pojedyncze walki, ale także odpierając zorganizowane ataki setek maszyn ze skrzydłami ozdobionymi swastyką. Ich umiejętności i doświadczenie ostatecznie przyczyniły się do brytyjskiego zwycięstwa w II wojnie światowej. Musimy jednak pamiętać i czcić tych, którzy w obliczu niemieckiej agresji odważyli się stanąć w obronie honoru, ojczyzny i wolności.
Dziś na cmentarzu Exeter Higher Cemetery spoczywa 31 polskich lotników. Dla upamiętnienia poległych, od 2012 r. co roku 15 listopada w Exeter Guildhall prezentowana jest polska flaga.
Ogromnie dziękujemy 307 Squadron Project za inicjatywę i wysiłek, by zorganizować kolejną uroczystość poświęconą naszym Bohaterom.
Źródło: BBC
Tomasz Modrzejewski, Maria Byczynski
Zdjęcia: Paulina Majewska, British Poles
