Poniżej publikujemy tłumaczenie pełnej treść przemówienia holenderskiego ministra spraw zagranicznych Caspara Veldkampa, które zostało wygłoszone podczas 80. obchodów wyzwolenia Bredy na Polu Honorowym Wojska Polskiego, 27 października 2024 roku. Oryginalny tekst dostępny jest tutaj.
Szanowny Panie Niedzielski, Panie Ministrze Sikorski, Panie Burmistrzu Depla, szanowni goście,
Dziękujemy Wam Polacy.
Taki napis widniał za wieloma oknami w Bredzie tuż po wyzwoleniu w 1944 roku, na biało-czerwonych tablicach.
W ten sposób ludność wyrażała swoją wdzięczność za wyzwolenie miasta.
A dziś, osiemdziesiąt lat później, z radością powtarzam to jeszcze raz: Dziękujemy Wam Polacy – Polska dziękuje!
Polskie wojska dowodzone przez legendarnego generała Stanisława Maczka wyparły niemieckich okupantów.
I udało im się to zrobić na rozkaz Maczka w taki sposób, że to historyczne miasto wyszło z bitwy praktycznie bez szwanku.
Jest to coś, za co mieszkańcy Bredy i wielu innych są mu nadal wdzięczni.
Mamy dziś głęboką świadomość, że dziesiątki polskich żołnierzy zapłaciło najwyższą cenę za wyzwolenie Bredy i innych części Holandii.
Na pomniku generała Maczka w Warszawie, odsłoniętym w 1995 roku, widnieje jego najsłynniejszy cytat:
„Polscy żołnierze walczą o wolność innych krajów, ale umierają tylko za Polskę”.
Słowa, które Maczek wypowiedział do swoich żołnierzy, gdy przygotowywali się do bitwy w Normandii.
Tragedia polega na tym, że wolna Polska byłaby odległa o dziesięciolecia – kraj stał się igraszką wielkich mocarstw w Jałcie.
Wielu z tych, którzy walczyli w Bredzie, nigdy nie wróci do Polski.
Nie widzieli tam dla siebie przyszłości.
Ponad 160 polskich żołnierzy znalazło tu swoje ostatnie miejsce spoczynku.
Młodzi mężczyźni, w kwiecie wieku.
Ich nazwiska są tu wyryte w kamieniu, np:
T. Jankowski, lat 25.
K. Germasiński, lat 28.
M. Stuwe, lat 19.
Wspominamy ich z największym szacunkiem i czcią.
I z wielkim szacunkiem przyjmujemy dziś Eugeniusza Niedzielskiego, ostatniego żyjącego weterana wyzwolenia Bredy.
Jesteśmy głęboko zaszczyceni Pana przybyciem i chylimy przed Panem czoła.
Twoja obecność zachęca nas do trwałego zaangażowania na rzecz wolności, o którą walczyłeś.
Urodziłem się i wychowałem w Etten-Leur, niedaleko stąd, i napełnia mnie dumą, gdy słyszę, jak bardzo Breda zawsze czciła i nadal czci swoich wyzwolicieli.
Wnuczka generała Maczka, Karoline Maczek-Skillen, powiedziała BN De Stem w 2022 r., że jej dziadkowie często mówili o Bredzie, że jednym z pierwszych słów, których się nauczyła, było „Breda”.
Fakt, że Maczek chciał być pochowany tutaj, wśród swoich poległych, jest równie wymowny.
Stwarza to również zobowiązania, obowiązek kontynuowania jego śladów.
Od czasu zakrojonej na szeroką skalę inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku wszyscy wiemy, jak krucha jest nasza wolność.
To prawda: Wolność nie jest nam dana raz na zawsze – wolność nie jest dana na zawsze.
Wymaga naszego aktywnego zaangażowania – na rzecz wolnej Ukrainy i wolnej Europy.
Te dwie rzeczy są ze sobą ściśle powiązane.
Ponieważ rosyjska wojna agresji wpływa nie tylko na wolność Ukrainy, ale także na naszą.
Stawką jest nasze bezpieczeństwo, nasze rządy prawa i nasze podstawowe wartości.
Jestem wdzięczny, że broniąc tego, stoimy razem z Polską.
W tych trudnych czasach przyjaźń między Holandią a Polską jest ważniejsza niż kiedykolwiek.
Razem bronimy wolności, o którą walczyliśmy 80 lat temu.
Czyniąc to, oddajemy cześć generałowi Maczkowi i wszystkim ludziom, którzy walczyli tutaj o naszą wolność.
Dziękuję.
Opracowała: Daria Więcek
Zdjęcia: X @ministerBZ