Kazimierz Leski brał udział w Holandii w projektowaniu polskich okrętów podwodnych ORP Orzeł i ORP Sęk. To w holenderskiej stoczni Vlissingen podniesiono polską banderę wojenną na okrętach podwodnych będących dumą Marynarki Wojennej II RP. Budowę sfinansowano ze zbiórki społecznej. Okazuje się, że ten zasłużony pilot i konstruktor, były prezes Związku Powstańców Warszawskich, był prześladowany przez Służbę Bezpieczeństwa.
Kazimierz Leski, urodzony w 1912 roku, był inżynierem mechanikiem, wynalazcą, doktorem nauk humanistycznych, żołnierzem WP i AK, uczestnikiem powstania warszawskiego oraz żołnierzem podziemia antykomunistycznego. W latach 1994–1997 był prezesem Związku Powstańców Warszawskich.
Pochodził z rodziny szlacheckiej. W 1935 r. ukończył Szkołę Inżynierską Wawelberga i Rotwanda w Warszawie, a następnie wyjechał do Holandii. Tam pracował w biurze konstrukcyjnym okrętów, uczestnicząc między innymi w projektowaniu polskich okrętów podwodnych ORP Orzeł oraz ORP Sęp.
Podczas kampanii 1939 r. był pilotem, został zestrzelony i dostał się do niewoli sowieckiej, z której udało mu się uciec. Przedostał się do okupowanej Warszawy, gdzie włączył się do pracy konspiracyjnej w ramach organizacji „Muszkieterzy” kierowanej przez inż. Stefana Witkowskiego. W ramach tej organizacji Kazimierz Leski zajmował się wywiadem komunikacyjnym oraz „budową” od podstaw struktur kontrwywiadu. Po rozwiązaniu „Muszkieterów” został przeniesiony do ZWZ, a następnie do Oddziału II Komendy Głównej AK. Zajmował się wywiadem komunikacyjnym i kontrwywiadem, a także tworzeniem szlaków kurierskich. W powstaniu warszawskim był dowódcą kompanii „Bradl” w Batalionie „Miłosz” walczącym w Śródmieściu. Za męstwo podczas walk był odznaczony Krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania uciekł z niewoli niemieckiej i włączył się ponownie w działalność podziemną zostając szefem sztabu Okręgu Zachodniego AK, a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.
Zatrzymany przez UB jesienią 1945 roku. Podczas brutalnego śledztwa zarzucono mu przynależność do „wrogich” organizacji konspiracyjnych i prowadzenie działalności, w ramach której miał rozpracować organizacje komunistyczne GL, PPR i AL, a także partyzantkę sowiecką.
Za powyższe czyny 3 lutego 1947 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał K. Leskiego na karę 12 lat więzienia, którą następnie w drodze „łaski” zmniejszono do 6 lat. Po odbyciu kary w 1952 r. został ponownie skazany na 10 lat więzienia, tym razem do wspomnianych już zarzutów dodano również „współpracę z Niemcami”.
Kazimierz Leski został zwolniony z więzienia w styczniu 1955 r. roku z powodów zdrowotnych. W podjętym 2 lata później postępowaniu rehabilitacyjnym wykazano że „złożone poprzednio przez świadków i oskarżonego zeznania stanowiące podstawę do wydania wyroków skazujących, zostały złożone w części obciążającej w warunkach przymusu fizycznego stosowanego przez oficerów śledczych UB” . Stanowiło to podstawę do jego rehabilitacji.
Kazimierz Leski pozostawał jednak pod czujną obserwacją organów bezpieczeństwa PRL. Po wyjściu z więzienia objęto go inwigilacją w ramach sprawy ewidencyjno-obserwacyjnej krypt. „Bradel” z uwagi na fakt, że w więzieniu wykazywał „wrogą postawę” wobec PRL. Był śledzony, podsłuchiwano jego rozmowy telefoniczne oraz przeglądano korespondencję, był także stale inwigilowany przez agentów SB. Oficerowie SB bezskutecznie usiłowali również namówić K. Leskiego do podjęcia współpracy.
Liczne kontakty ww. zarówno ze środowiskami kombatanckimi na Zachodzie, jak i dyplomatami zachodnimi w Warszawie nie uszły uwadze SB. W latach 1968-1971 Departament III MSW prowadził wobec K. Leskiego rozpracowanie w ramach kwestionariusza krypt. „Muszkieter”, chcąc ustalić charakter jego kontaktów z dyplomatami ambasady amerykańskiej w Warszawie. Sprawę zakończono w 1974 r. uznając, że „figurant” z powodów zdrowotnych wyłączył się z czynnej działalności.
W latach 80. Kazimierz Leski wydał swoje wielokrotnie wznawiane wspomnienia „Życie niewłaściwe urozmaicone”. W 1995 r. otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a także Honorowe Obywatelstwo Warszawy.
Leski zmarł 27 maja 2000 roku.
Od: IPN
