Polacy i Brytyjczycy wspólnie budują replikę Spitfire'a z Dywizjonu 303

Polacy i Brytyjczycy wspólnie budują replikę Spitfire’a z Dywizjonu 303

01/07/2019
Historia

Polacy i Brytyjczycy z grupy Elliptical Aeronautica wspólnie zaangażowali się w projekt Spitfire P8331 Sumatra, w ramach którego budowana jest pełnowymiarowa replika samolotu należącego niegdyś do Dywizjonu 303. Maszyną tą latali między innymi pierwszy dowódca „naszego” dywizjonu John Kent „Kentowski”, P/O Wiktor Strzembosz. Za jego sterami, 27 czerwca 1941 roku, zginął dowódca 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego Wing Commander Piotr Łaguna.

Kim był Piotr Łaguna?

Urodził się 11 listopada 1905 roku w niewielkiej wsi Kędziorowo, w obecnym powiecie grajewskim (woj. podlaskie). Mający szlacheckie korzenie, 15 letni gimnazjalista prywatnego gimnazjum w Łomży, jako ochotnik wziął udział w walce z bolszewikami (od lipca do listopada 1920). Został odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918 – 1920.

Maturę Piotr Łaguna zdał w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Warszawie w 1924 roku, potem był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Grudziądzu oraz w Dęblinie. Po ukończeniu obecnej Szkoły Orląt w roku 1924 został przydzielony do 31 Liniowej Eskadry Pułku Lotniczego w Poznaniu, a już 7 lat później został dowódcą 131 Eskadry Myśliwskiej.

Kapitan Pilot Piotr Łaguna następnie został dowódcą 32 Eskadry Liniowej w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu w listopadzie 1937. Eskadrą dowodził przez blisko rok, do czasu przeniesienia na kurs wstępny w Wyższej Szkole Lotniczej w Warszawie, który ukończył w czerwcu 1939 roku. Latem przeniesiony został z 3 Pułku Lotniczego Poznań do 1 Pułku Lotniczego Warszawa a następnie mianowany dowódcą 215 dywizjonu bombowego.

Po kampanii wrześniowej, jak większość polskich lotników, przedostał się do Francji gdzie został pilotem i zastępcą dowódcy dywizjonu 1/145 „Warszawskiego”. Gdy Francja skapitulowała, Piotr Łaguna przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie był dowódcą eskadry A w dywizjonie 302 oraz w późniejszym okresie jego dowódcą. Od 1 czerwca 1941 roku, już jako major, objął dowództwo nad 1 Polskim Skrzydłem Myśliwskim (w skład wchodziły m.in. dywizjony: 303, 306, 308 i 315), którym dowodził aż do śmierci 27 czerwca 1941 roku.

27 czerwca 1941 roku mjr Piotr Łaguna odbył swój ostatni lot bojowy. Pilotując samolot Spitfire P8331 brał udział w ochronie bombowców Blenheim a następnie w tzw. akcji wymiatania nad terytorium Francji. W jej wyniku zniszczono na ziemi trzy myśliwce Messerchmitt a dwa kolejne uszkodzono. W pobliżu Calais lecąca nisko maszyna majora Łaguny została trafiona ogniem artylerii przeciwlotniczej. Niestety, bezpieczny skok ze spadochronem z tej wysokości nie był możliwy i major Łaguna zginął na miejscu w miejscowości Coquelles (na zachód od Calais).

Piotr Łaguna pochowany jest na francuskim cmentarzu w Pihen-les-Guines.

Pośmiertnie Łaguna został awansowany do stopnia podpułkownika. Został odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Korony Jugosłowiańskiej (przed rokiem 1935) oraz pośmiertnie Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Organizatorzy projektu posiadają oryginalny silnik tej maszyny (zestrzelonej przez artylerię przeciwlotniczą nad Francją).

Projekt ma na celu popularyzowanie wiedzy o polskich lotnikach i ich historii. W pracę zaangażowanych jest kilkanaście osób (głównie narodowości angielskiej).

By dokończyć budowę myśliwca należącego do Polish Air Forces podczas II wojny światowej potrzebne są jeszcze spore środki. Polacy i Brytyjczycy z grupy Elliptical Aeronautica starają się dotrzeć z informacją o swojej akcji do jak najszerszej rzeszy ludzi, co może ułatwić też zebranie niezbędnych funduszy. Na obecnym etapie powstał już kompletny kokpit maszyny.