W sobotę odbył się Polonijny Kongres „Polska – Wielki Projekt”, zorganizowany w Londynie w centrum konferencyjnym „The View” prestiżowego Królewskiego Kolegium Chirurgów. Całodzienny kongres, zorganizowany przez Fundację „Polska Wielki Projekt” i portal British Poles, był wydarzeniem cennym i bezprecedensowym.

Na kongres zaproszeni zostali czołowi przedstawiciele Polonii brytyjskiej, którzy mieli okazję wysłuchać trzech paneli dyskusyjnych i posłuchać nie tylko, jak Polska i polskie władze mogą wspierać i konsolidować Polonię, ale też co Polonia może zrobić dla Polski, jak być najlepszym ambasadorem na emigracji i jak aktywnie działać, by nasza społeczność miała liczącą się pozycję w Zjednoczonym Królestwie.

Polaków na Wyspach mieszka prawie milion. W 3 panelach dyskusyjnych, z który jeden był w języku polskim, a pozostałe dwa po angielsku, temat ten powracał niezmiennie. Padały też liczne pytania z sali, bo tematy wywoływały liczne emocje. Wiadomo, że inny był punkt widzenia przedstawicieli krajowych instytucji publicznych, niż Polaków mieszkających na Wyspach od lat. Głos naszych rodaków, urodzonych w Wielkiej Brytanii i często reprezentujących drugie lub trzecie pokolenie mieszkające na emigracji, miał jeszcze inny wydźwięk. Organizatorom Kongresu chodziło o to, by znaleźć wspólny mianownik, płaszczyznę porozumienia, która nas wszystkich łączy. Czy to się udało? Warto przeczytać tę relację do końca.

Kongres otworzył George Byczynski, redaktor naczelny portalu British Poles, który powitał zgromadzonych gości i szczegółowo przedstawił program dnia oraz uczestników Kongresu.

Następnie głos zabrał prof. Piotr Wilczek, Ambasador Rzeczypospolitej w Wielkiej Brytanii. Powiedział: „Stoję dziś przed Państwem, przepełniony ogromną dumą, jako Ambasador Polski w Wielkiej Brytanii, z okazji Kongresu Polonii „Polska, Wielki Projekt”, który podkreśla głębokie więzi i wspólne ambicje między naszą Ojczyzną, Polską, a jej nieocenioną diasporą.”

Pan Ambasador podkreślił, jak wielki jest wkład polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii i wyraził wdzięczność dla Polaków słowami: „dzięki kulturze, talentowi i niezachwianemu poświęceniu nie tylko wzbogaciliście polską narrację, ale także odcisnęliście znaczące piętno na brytyjskim krajobrazie. Dzisiejsza konferencja to nie tylko upamiętnienie. To ambitny krok w kierunku dalszej integracji, współpracy i szczerej celebracji naszego wspólnego dziedzictwa.”

Przypomnijmy, jakich tematów dotyczyły panele dyskusyjne i kto w nich brał udział.

Pierwszy panel (w języku polskim) zatytułowany był „Polska ponad granicami. Jak Polska może efektywniej wspierać i integrować Polonię?” i wzięli w nim udział: Jan Badowski, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Adam Gajkowski, działacz antykomunistyczny i solidarnościowy, współzałożyciel i honorowy prezes Światowego Stowarzyszenia Republika Polonia, Tomasz Lis, muzyk, pianista i solista oraz Grzegorz Górny, prezes Fundacji „Polska Wielki Projekt” jako moderator.

Prezes Grzegorz Górny zachęcał Polaków do powrotu do kraju: „Optymalnie byłoby odwrócić negatywne zjawisko drenażu mózgów i zacząć zachęcać Polaków do powrotu, tym bardziej, że wiele z tych przyczyn ekonomicznych, które decydowały o emigracji, minęło. Sytuacja gospodarcza Polski jest coraz lepsza.”

W podobnym tonie wypowiadał się dyrektor Jan Badowski z Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w KPRM, podkreślając: „Jeśli ktoś będzie chciał wrócić, to myślę, że znajdziemy takie metody wsparcia, żeby to było płynne i żeby mógł się odnaleźć. Zwłaszcza mówię o dzieciach.” 

Panel wywołał tyle emocji, że wszyscy z radością powitali przerwę na lunch, gdzie można było dalej dyskutować i planować co zrobić, by być najlepszym ambasadorem polskości na Wyspach i działać aktywnie na rzecz Ojczyzny, zamiast biernie oczekiwać wsparcia ze strony państwa polskiego.

Kolejny panel, prowadzony w języku angielskim, zatytułowany był „Polonia dla Polski. Rola Polonii w relacjach polsko-brytyjskich” i wzięli w nim udział prof. Piotr Wilczek, ambasador Polski w Wielkiej Brytanii, Daniel Kawczynski, członek parlamentu Wielkiej Brytanii z Partii Konserwatywnej, Magda Harvey, dyrektor White Eagle Appeal, uhonorowana Medalem Imperium Brytyjskiego oraz prof. Michał Łuczewski, wiceprezes Fundacji „Polska Wielki Projekt” – jako moderator.

Ostatni panel to „Z Polską w sercu. Kultywowanie polskości ponad granicami”, gdzie głos zabrali: Justin Maciejewski, dyrektor National Army Museum, Kasia Madera, prezenterka BBC, Elżbieta Barrass, przewodnicząca Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii. Dyskusję moderował George Byczyński, redaktor naczelny portalu British Poles.

Serdecznie zachęcamy do wysłuchania dyskucji na YouTube. Cały kongres był transmitowany na żywo. Paneliści wygłosili wiele niezwykle interesujących opinii i podzielili się ze słuchaczami tak cennymi opiniami, że warto ich samemu posłuchać:

Artystyczną niespodzianką był występ zespołu muzycznego „Orlęta” który od 50 lat działa w Wielkiej Brytanii dbając o polską tradycję. Tym razem zespół, pod kierownictwem uroczej Barbary Klimas, zaprezentował wiązankę pieśni i tańców rzeszowskich a na koniec…. zaprosił gości do wspólnego odtańczenia Poloneza.

Po części artystycznej, rozdyskutowani paneliści, goście, organizatorzy i artyści wzięli udział w bankiecie i długo jeszcze dyskutowali nad sprawami leżącymi na sercu każdemu z nas: promocji wspaniałego Polski oraz dbaniu o jej dobre imię. Dzięki temu mogliśmy tego wieczoru świętować nasze wspólne dziedzictwo. Jak trafnie podsumował to ambasador Piotr Wilczek: „To spotkanie jest czymś więcej niż wydarzeniem. To żywe ucieleśnienie ducha Polski i jej narodu, ducha, który pozostaje niezmienny, bez względu na to, gdzie znajdujemy się na świecie. Do wszystkich obecnych tu osób – młodzieży, seniorów, naukowców, przedsiębiorców – i do wszystkich, dla których Polska jest cenną częścią ich tożsamości: dziś świętujemy nie tylko nasze wspólne dziedzictwo, ale także nasze wspólne aspiracje.”

Kongresowi towarzyszyła wystawa „Cena wolności” poświęcona polskim stratom podczas II wojny światowej, która wcześniej zaprezentowana została w Parlamencie Zjednoczonego Królestwa w obecności, między innymi, ministra Arkadiusza Mularczyka. Wystawa przygotowana została przez Fundację Niezależny Zespół Badawczy i Transatlantic Alliance Foundation. Więcej o wystawie można przeczytać tutaj.

Kongres zorganizowany był wspólnie przez Fundację „Polska Wielki Projekt” i portal British Poles, a sfinansowany został ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023.

Maria Byczynski

Zdjęcia: Piotr Apolinarski, British Poles