Stefan Banach – matematyczny geniusz ze Lwowa

Stefan Banach zasłynął jako współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej i pionier analizy funkcjonalnej. Opracował wiele przełomowych teorii matematycznych, które ujął w ponad 60 pracach naukowych.

Stefan Banach już w liceum przejawiał szczególny talent matematyczny i pasjonował się liczbami. Dzięki temu wiele lat później został profesorem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 20. dokonał swoich największych odkryć naukowych, przy czym głównym miejscem pracy Banacha stała się Kawiarnia Szkocka. W tym lokalu, wraz z podobnymi sobie entuzjastami (pokroju Stanisława Ulama, Juliusza Schaudera i Stanisława Mazura), spędzał niekiedy po kilkadziesiąt godzin na intensywnej pracy twórczej. Udowodnił tezę, iż każde odwzorowanie ciągłe zwężające ma punkt stały. Nakreślił podstawy nowej dyscypliny matematycznej – analizy funkcjonalnej. Debatując z innymi uczonymi, opracował szereg teorii, znanych dziś jako twierdzenie Banacha-Steinhausa, twierdzenie Hahna-Banacha, Banacha-Alaoglu itd.

Ponadto istnieją takie pojęcia matematyczne, jak całka Banacha, algebra Banacha, uogólnione granice Banacha. Trudno zatem przecenić dorobek profesora. Gdyby nie współpracownicy, spisujący jego przemyślenia i opracowujący je, wiele genialnych pomysłów uczonego nigdy nie zostałoby opublikowanych. Banach miał dość lekceważący stosunek do zaszczytów i pieniędzy; wydawał je z taką łatwością, iż w końcu popadł w długi. By poprawić swoją sytuację materialną, pod koniec lat 30. zaczął pisać podręczniki szkolne (w sumie wydał ich 10). Niestety to zajęcie osłabiło jego aktywność twórczą.

W czasie wojny Stefan Banach znalazł schronienie w ośrodku kierowanym przez innego wybitnego uczonego, Rudolfa Weigla. Matematyk pracował jako karmiciel wszy w Instytucie Badań nad Durem Plamistym i Wirusami. Sam zachorował jednak na raka płuc i zmarł 31 sierpnia 1945 roku.

 

Od: Instytut Pamięci Narodowej

Od redakcji: Google uczciło wybitnego polskiego matematyka przygotowując grafikę, aby zaznaczyć, że 22 lipca 1922 roku, czyli 100 lat wcześniej, został on profesorem.

Zobacz również