10 maja 2020 roku, zmarł jeden z ostatnich weteranów 1 DP generała Stanisława Maczka – st. saper Roman Figiel. Miał 94 lata. 

Roman Figiel urodził się 6 stycznia 1926 r.  na Górnym Śląsku, we wsi Janów koło Katowic (od 1951 r. dzielnica Katowic Janów-Nikiszowiec), w wielodzietnej rodzinie górniczej (6 braci i 2 siostry). Po wybuchu wojny jego ojciec i dwaj bracia zostali wysłani na roboty do Niemiec, przy czym najstarszego zastrzelono za ucieczkę i pobicie Niemców, gdy dowiedział się o bliskich kontaktach swojej żony z Niemcami. Młodziutki Roman musiał sam utrzymywać resztę rodziny, a potem, za namową starszego brata, przedostał się wraz z nim na zachód Europy. Brat trafił do armii kanadyjskiej (po wojnie osiedlił się w Kanadzie), a młodszy Figiel został schwytany przez Niemców i zmuszony do ciężkiej pracy, m.in. przy budowie niemieckiej linii obronnej w Normandii. Stamtąd udało mu się w czerwcu 1944 r. uciec i przedostać do Amerykanów, którzy właśnie wylądowali w Normandii. Amerykanie skierowali go do Szkocji, gdzie formowana była 1 Dywizja Pancerna pod dowództwem gen. Stanisława Maczka. Figiel trafił do batalionu saperów i uczył się budowy mostów oraz rozbrajania min. Po trzech tygodniach szkolenia pod czujnym okiem generała Stanisława Maczka stał się żołnierzem i otrzymał polski mundur, co było dla niego wielkim wydarzeniem.

Po odbyciu szkolenia został przetransportowany łodzią do Francji. Pierwsze żołnierskie zetknięcie się z wojną nastąpiło w chwili, gdy kilku doświadczonych saperów zginęło podczas próby rozbrojenia min niemieckich nowego typu, a fragmenty siatki maskującej spadły na wypoczywającego Figiela i jego kolegów. Niezłym horrorem było także obserwowanie nadlatujących alianckich (!) bombowców i widok otwierających się luków ładowni z bombami… Żołnierze Maczka byli bowiem wskutek omyłki bombardowani przez aliantów. Aby uniknąć tego w przyszłości otrzymali od Anglików żółte szaliki, którymi mieli machać na widok przelatujących nad nimi angielskich samolotów. To właśnie taki szalik zapamiętała potem pewna młoda Holenderka.

Jako saper Roman Figiel tylko okazjonalnie uczestniczył w bitwach, gdyż jego zadaniem była budowa i odbudowa mostów oraz ich rozminowywanie. To właśnie było jego główne zajęcie w Bredzie, wyzwolonej przez polskich żołnierzy 29 października 1944 r. W mieście tym Polacy przebywali przez 5 miesięcy.

Żołnierze gen. Stanisława Maczka są niezwykle szanowani w Holandii. Corocznie na uroczystościach wyzwolenia Bredy gromadzą się tłumy wdzięcznych Holendrów. Więcej w artykule British Poles Żołnierze gen. Stanisława Maczka owacyjnie witani przez mieszkańców Bredy.

Na uwagę zasługuje też oddanie holenderskich kibiców, którzy z największym szacunkiem oddają hołd swoim wyzwolicielom. Z okazji 75 rocznicy wyzwolenia miasta przygotowali wzruszającą oprawę na stadionie piłkarskim. W naszym artykule możecie przeczytać jak Holenderscy kibice z Bredy podziękowali Polakom i gen. S. Maczkowi za wolność.

Znakomity reżyser Rafał Geremek, który ma w swoim dorobku wiele historycznych filmów, nakręcił film o gen. Stanisławie Maczku i jego żołnierzach. Film zatytułowany “Niepokonany” (gen. S. Maczek nie przegrał żadnej bitwy) miał swoją premierę online (między innymi na portalu British Poles) w kwietniu 2020.

Nel Badowska

Źrodło: portal p-tv.nl i holandiabeztajemnic.pl

Zdjęcia: René Schotanus i Twitter @Kombatanci

Socials: